Bağlanma Stillerinin Perde Arkası Davranışları

Bağlanma stillerinin perde arkası davranışlarına geçmeden önce kısaca bu stilleri (bağlanma stillerini önce okumak isteyenler için) açıklamakla başlayalım:

• Güvenli bağlanma: Kendine ve başkalarına güvenebilen, yakınlıktan rahatsız olmayan ve özerkliği koruyabilen, dengeli ilişki modelidir.

• Kaygılı bağlanma: Partnerine aşırı odaklanan, sürekli onay ve yakınlık arayan, terk edilme korkusu yüksek ve ilişkide boşluk hissetmeye eğilimli modeldir.

• Kaçıngan bağlanma: Bağımsızlığa aşırı değer veren, yakınlıktan ve duygusal paylaşımdan kaçınan, duygusal mesafeyi korumayı tercih eden modeldir.

• Dağınık bağlanma: Hem yakınlık arzulayan hem de bundan korkan, partnerine karşı hem kaygılı hem de kaçınmacı davranışlar sergileyen, tutarsız ilişki modelidir.

Bağlanma Stillerinin Perde Arkası Davranışları

Bağlanma stillerinin perde arkasındaki davranışının daha kolay anlaşılması için en basit örneklerle açıklamaya çalışalım:

• Güvenli Bağlanma:

  • Örnek: Mesajlara zamanında, sakin ve tutarlı bir şekilde yanıt verir. Bir tartışma çıktığında "Sakin kalıp bu konuyu nasıl çözebiliriz?" diye yaklaşır.

  • Temel Hissi: "Seninleyken iyi hissediyorum ama tek başıma da iyiyim." (Oldukça sıkıcı, biliyorum, ama en sağlıklıları bu.)

• Kaygılı Bağlanma:

  • Örnek: Partnerinden hemen yanıt gelmeyince ardı ardına mesaj atar (çift tık, üç tık), "Beni sevmiyor musun?" diye sorar ve partneri uzaklaşınca daha da peşine düşer.

  • Temel Hissi: "Lütfen beni terk etme! Yakın olalım, hemen şimdi!" (Alarm zili

• Kaçıngan Bağlanma:

  • Örnek: İlişki ciddileşmeye başlayınca, partneri çok yakın davrandığında duygusal olarak geri çekilir. Hafta sonunu birlikte geçirme planı yerine, tek başına hobi edinmeye veya işe odaklanmaya başlar.

  • Temel Hissi: "Fazla yaklaşıyorsun. Boğuluyorum. Bana biraz nefes alanı ver." (Duvar örücü)

• Dağınık Bağlanma:

  • Örnek: Bir gün partnerine çok sevgi dolu ve yakın davranır, ertesi gün ise aynı kişiye karşı soğuk ve eleştirel olur. Partneri ile yakınlaştığında panikler ve onu iter, sonra da "Neden benden uzak duruyorsun?" diye şikayet eder.

  • Temel Hissi: "Sana ihtiyacım var! Ama sakın bana yaklaşma!" (Kafası karışık mayın)

Bu davranışlar tabii ki karikatürize edilmiş ve abartılmış şekilde ifade edilmiştir. Yoksa hepimiz farklı zamanlarda bu davranışları gösterebiliriz kısmen, ancak bu stiller, ilişkilerdeki baskın tepki verme biçimimizi belirler.

Bağlanma Stillerinde Çekimler ve İlişki Dinamikleri

1. Kaygılı + Kaçıngan: Bu, bağlanma stillerinin klasik kabusu ve en yaygın eşleşmesidir.

Dinamik: Kaygılı kişi sürekli yakınlaşmak isterken, Kaçıngan kişi sürekli uzaklaşır. Kaygılının kovalaması, kaçınganın geri çekilmesini tetikler ve bu bir yakınlaşma-uzaklaşma döngüsü yaratır.

Özet: Kaygılı partner "Beni sevdiğini kanıtla!" diye bağırırken, Kaçıngan partner "Yine mi duygusal konuşma? Sanırım bir işim çıktı." der ve bu durum, her ikisinin de en kötü korkularını (terk edilme/boğulma) besler.

2. Güvenli + Güvenli: İdeal, ama genellikle kitaplardan fırlamış en sağlıklı eşleşmedir.

Dinamik: Her iki taraf da duygusal olarak olgun, çatışmaları yapıcı bir şekilde çözebilen ve birbirlerine alan tanıyan bir ilişki kurar. Dram, minimum düzeydedir.

Özet: "Tartışalım mı?" "Tamam, ben sakinim, sen de sakin misin?" "Evet, başlayalım." (Birlikte emekli olup huzur içinde yaşama ihtimalleri yüksektir.)

3. Güvenli + Güvensiz: Güvenli partner, ilişkiye bir nevi "terapi" seansı dengesi getirir.

Dinamik: Güvenli partner, kaygılı veya kaçıngan eşinin tetiklenmelerine daha sakin ve tutarlı tepkiler vererek onun sistemini yatıştırır. Kaçıngan partnerin geri çekilmesine izin verir, kaygılı partnerin kaygısına kapılmaz.

Özet: Güvensiz partner zamanla, ilk defa bir ilişkide güvenli bir liman bulduğunu hissedebilir ve bağlanma stili bir miktar güvenli yöne doğru evirilebilir. (Ancak bu durum, güvenli partner için bazen yorucu olabilir.)

4. Dağınık + Herhangi Biri: Bu stil, herkes için kaotik bir ilişki dinamiği yaratır.

Dinamik: Dağınık bir partnerin tutarsızlığı (bir an çok yakın, bir an çok düşmanca), partnerini sürekli bir kafa karışıklığı ve endişe durumunda bırakır.

Özet: Partneri sürekli olarak Dağınık kişinin bir sonraki duygusal tepkisinin ne olacağını tahmin etmeye çalışır. Bu, yüksek duygusal tansiyon ve öngörülemezlik demektir.

Unutmayın: Bağlanma stilleri bir kader değildir. Farkındalık ve çabayla değişebilirler.

Bağlanma Stilinizi Nasıl Anlarsınız?

Bunu anlamak için iki temel noktaya birlikte bakalım. Bu hızlı işaretler, baskın stilinizi belirlemek için bir başlangıç noktası sunar.

1. Mesajlaşmaya Tepkiniz Nasıl?

Kaygılı: Mesaj attınız ve cevap gelmedi. İpucu: Hemen 5 farklı senaryo kurar mısınız? "Başına bir şey mi geldi?" veya "Beni artık sevmiyor mu?" diye anında panikler misiniz?

Temel Düşünce: "Yeterince seviliyor muyum?"

Kaçıngan: Partneriniz üst üste iki mesaj attı (cevap vermenizi bekleyerek). İpucu: Bu durum size bir "yükümlülük" veya "boğulma" hissi verir mi? Telefona bakmamak veya cevaplamayı ertelemek için bilinçli bahaneler yaratır mısınız?

Temel Düşünce: "Bağımsızlığım tehdit altında mı?"

Güvenli: Mesaj attınız, cevap gelmedi. İpucu: "Şu an meşgul olmalı, boş zamanı gelince yazar" diye düşünür ve kendi işinize döner misiniz?

Temel Düşünce: "Her şey yolunda."

Dağınık: Bazen hemen cevap vermek istersiniz, bazen ise günlerce görmezden gelirsiniz. İpucu: Partneriniz yakın davrandığında geri çekilir, sonra soğuk davrandığında ise aniden aşırı ilgi bekler misiniz?

Temel Düşünce: "Hem istiyorum hem korkuyorum!"

2. Tartışma Anında Ne Yaparsınız?

Kaygılı, Yakınlaşma: Tartışmayı hemen çözmek ve partnerinizden duygusal güvence almak için ısrarcı olur, hatta ağlar veya bağırırsınız.

Kaçıngan, Uzaklaşma: "Bu konuyu sonra konuşalım" der, odadan çıkar veya duvar örer (sessizliğe bürünür). Tartışma sırasında duygusal olarak kopuk görünürsünüz.

Güvenli, Problem Çözme: Duygularınızı ifade eder, partnerinizin duygusunu dinler ve bir orta yol bulmaya çalışırsınız.

Dağınık, Saldır-Kaç: Saldırgan veya eleştirel olursunuz (Kaygılı gibi), ardından pişman olup kendinizi tamamen geri çekersiniz (Kaçıngan gibi).

Kendi bağlanma stilinizi bulduysanız, sıradaki adım bu stilin neden oluştuğunu ve sağlıklı yönde nasıl gelişebileceğini öğrenmektir.